به گزارش پایگاه خبری تحلیلی سه خبر،حادثه آتش‌سوزی و انفجار در اسکله شهید رجایی که شنبه ۶ اردیبهشت ماه سال جاری حوالی ساعت ۱۲:۱۰ ظهر رخ داد، یکی از تلخ‌ترین روزهای تاریخ بندرعباس و کشور بود؛ این واقعه ناگوار جان چند ده نفر را گرفت و خسارات مالی گسترده‌ای به بار آورد. با گذشت چهل روز از آن روز سیاه، زخم‌های عمیق حادثه هنوز در دل خانواده‌های داغدار تازه است و یاد و خاطره آن روز همچنان در ذهن مردم و نیروهای امدادی باقی مانده است.

چهل روز از آن حادثه می‌گذرد، اما هنوز بوی سوختگی و صدای آژیرهای آتش‌نشانی در گوش زمان طنین‌انداز است. روزهایی که هر لحظه‌اش آمیخته بود به تلاش‌های خستگی‌ناپذیر مردان و زنانی که با تمام وجود ایستادند تا شاید جان‌هایی را از میان شعله‌ها بیرون بکشند. آتش‌نشان‌هایی که با لباس‌های سوخته، با دست‌های زخمی و چهره‌های خاک‌آلود، گواهی زنده از فداکاری و ایثارند.

حادثه دلخراش اسکله شهید رجایی بار دیگر ضعف‌های جدی در زمینه رعایت نکات ایمنی در بنادر و مراکز صنعتی کشور را به نمایش گذاشت. نبود استانداردهای کافی، کمبود تجهیزات ایمنی به‌روز و ضعف در آموزش نیروهای مسئول از جمله عوامل اصلی این فاجعه شناخته می‌شود. این موضوع هشداری است که مسئولان توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری در زمینه ایمنی و پیشگیری از حوادث داشته باشند.

۶ اردیبهشت؛ صدای انفجار و دود غلیظی که بندر را غافلگیر کرد

رئیس سازمان آتش‌نشانی بندرعباس در گفت‌وگو با ایسنا، درباره لحظات اولیه حادثه اسکله شهید رجایی می‌گوید: از ابتدای وقوع حادثه، بر اثر لرزش و صدای مهیبی که در ساختمان احساس شد، متوجه وقوع اتفاق شدیم. در تماس‌هایی که با ستاد ۱۲۵ داشتم، ابتدا گزارشی ثبت نشده بود، اما احساس می‌شد حادثه در محدوده اسکله رخ داده است. بلافاصله دو واحد آتش‌نشانی به محل اعزام شدند و خودم نیز شخصاً به محل حرکت کردم.

نیروهای شیفت استراحت فراخوانده شدند

محمدامین لیاقت ادامه می‌دهد: در مسیر با مشاهده دود غلیظ و تماس مجدد با ستاد، مشخص شد که حادثه در اسکله شهید رجایی رخ داده است. به محل که رسیدیم با خروج مردم، خودروهای دفرمه‌شده و شیشه‌های شکسته مواجه شدیم که شدت آسیب را نشان می‌داد. یکی از مشکلات بزرگ محل، نبود راهنمایی و هدایت اولیه در بدو ورود بود. با توجه به گستردگی حادثه، فراخوان نیروهای شیفت استراحت انجام شد تا ضمن حفظ پوشش شهری، نیروهای بیشتری به محل اعزام شوند.

همکاری نیروهای امدادی در این عملیات یک تجربه ارزشمند بود

وی در ادامه می‌گوید: با توجه به وسعت حادثه که چندین هکتار را در بر گرفته بود، با همکاری استاندار هرمزگان و با پیش‌بینی خستگی نیروها و کمبود تجهیزات، تصمیم گرفته شد از شهرهای معین درخواست اعزام نیرو و تجهیزات شود. این حادثه یکی از پیچیده‌ترین آتش‌سوزی‌های کشور بود، نوع حریق متفاوت و شامل مواد سوختی خاصی بود که موجب شد از نقاط مختلف کشور گروه‌های امدادی برای همکاری به محل حادثه اعزام شوند. همدلی و همکاری نیروهای امدادی در این عملیات یک تجربه ارزشمند بود که نتیجه قابل قبولی به همراه داشت.

وی درباره آخرین وضعیت اسکله نیز اظهار می‌کند: این حادثه در فاصله حدود ۲۵ کیلومتری بندرعباس رخ داد. آتش‌نشانی بندر شهید رجایی در ابتدا وارد عمل شد و ما نیز برای کمک به آن‌ها اعزام شدیم. پس از مهار نقطه اصلی آتش، عملیات از سطح ملی به سطح استانی تغییر یافت. سازمان آتش‌نشانی بندرعباس به مدت ۱۰ روز در محل حضور فعال داشت و پس از انجام کامل لکه‌گیری، مسئولیت ادامه عملیات و جابه‌جایی کانتینرها به آتش‌نشانی محلی واگذار شد.

رئیس سازمان آتش‌نشانی بندرعباس ادامه می‌دهد: این حادثه بسیار تلخ بود و امیدواریم به عنوان درس عبرتی برای همه دستگاه‌ها و ارگان‌ها تلقی شود تا ایمنی به شکل جدی‌تری دنبال شود و از وقوع حوادث مشابه جلوگیری به عمل آید.

ضرورت یکپارچگی در مدیریت آتش‌نشانی‌ها

لیاقت همچنین با تأکید بر ضرورت یکپارچگی در مدیریت آتش‌نشانی‌ها بیان می‌کند: این موضوع بارها در اتحادیه مطرح شده و پیگیر آن هستیم که آتش‌نشانی‌ها به صورت مستقل عمل کنند تا تصمیم‌گیری‌ها و اعزام‌ها با سرعت بیشتری انجام شود. این موضوع سال‌هاست مطرح شده و امیدواریم در آینده نزدیک، گام‌های مؤثری برای افزایش ایمنی شهری برداشته شود.

از تهران تا شیراز در بندرعباس

 سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز در گفت‌وگو با ایسنا، درباره جزئیات اعزام تیم آتش‌نشانی تهران به بندر شهید رجایی بندرعباس می‌گوید: تیم ارزیابی در همان ساعات اولیه، به دستور مدیریت بحران کشور و دستور مستقیم شهردار تهران با حضور مدیرعامل سازمان و بنده به محل اعزام شد. بلافاصله پس از رسیدن، خودمان را به بالای محل حریق رساندیم و ارزیابی اولیه را انجام دادیم.

جلال ملکی ادامه می‌دهد: در مسیر اعزام که به صورت هوایی انجام شد، به دلیل قطع تماس و اینترنت، امکان ارتباط وجود نداشت، اما با توجه به تجربیات قبلی در حوادثی مانند آتش‌سوزی پالایشگاه تهران، ساختمان متروپل آبادان و منابع نفتی گرمسار، چندین پلن عملیاتی طراحی کرده بودیم. وقتی به محل رسیدیم، دیدیم پیش‌بینی‌ها چقدر به واقعیت نزدیک بوده و همین موضوع باعث شد چندین ساعت جلو بیوفتیم. در غیر این صورت، نیاز به بازدید چند ساعته از میدان عملیات داشتیم.

سخنگوی آتش‌نشانی تهران می‌افزاید: در کمتر از دو ساعت، لیست کامل نیازهای عملیاتی را تهیه و ظرف کمتر از یک ساعت تقدیم مدیران بحران کشور کردیم. از همان ابتدا، دوستان در حال تأمین اقلام مورد نیاز ما بودند. آتش‌نشانان اسکله شهید رجایی و چندین شهر اطراف در محل حضور داشتند و گروه ۳۰ نفره‌ای از آتش‌نشانان تهران نیز حوالی ساعت ۲ بامداد به محل رسیدند و عملیات را آغاز کردند. به دلیل بُعد مسافت، تجهیزات از تهران منتقل نشد و از امکانات موجود در محل استفاده شد.

وی با تشریح شرایط محل حادثه، یادآور می‌شود: در بخش آتش‌گرفته‌ اسکله، هزاران کانتینر وجود داشت که البته همه آن‌ها شعله‌ور نشده بودند. حریق حدود چهار هکتار را در برگرفته بود و در آستانه گسترش قرار داشت، چراکه کانتینرها به هم چسبیده بودند و هر لحظه به تعداد شعله‌ور شده‌ها اضافه می‌شد. همزمان با عملیات اطفا توسط نیروهای محلی، ما عملیات جداسازی کانتینرها را آغاز کردیم. موفق شدیم رینگ ایمنی دور تا دور محل حریق ایجاد کنیم تا مانع گسترش آتش شویم.

وی ادامه می‌دهد: با ایجاد رینگ، امکان ورود نیروهای عملیاتی به داخل فراهم شد. به دلیل ساختار کانتینرها، آتش در درون آن‌ها محبوس می‌شد و روش‌های معمول مانند فوماتیک تأثیر چندانی نداشت؛ اما با فاصله‌گذاری انجام‌شده، پیشرفت عملیات بهتر شد و توانستیم تا حد زیادی از سرایت آتش جلوگیری کنیم.

ملکی همچنین درباره ضرورت یکپارچه سازی آتش‌نشانی‌های کشور می‌گوید: در این حادثه مشخص شد که نبود ساختار یکپارچه در سازمان‌های آتش‌نشانی کشور چقدر می‌تواند در روند عملیات تأثیر بگذارد. اگر از گذشته آتش‌نشانی کشور یکپارچه بود، می‌دانستیم چه تجهیزاتی در کدام نقاط وجود دارد و سطح آموزش نیروها در چه حدی است. این موضوع کمک می‌کرد بتوانیم توقع خود را نسبت به نیروهای دیگر شهرها تنظیم کنیم.

وی تصریح می‌کند: اگر تصور کنیم که فرآیند یکپارچه‌سازی ظرف شش یا هفت ماه اثرگذار خواهد بود، اشتباه است. این مسئله زمان‌بر است و نیاز به سال‌ها برنامه‌ریزی و هماهنگی دارد؛ اما اگر این روند از سال‌های قبل شروع شده بود، امروز در چنین حوادثی با آمادگی و هماهنگی بیشتری وارد میدان می‌شدیم.

شعله‌هایی که هنوز در دل‌ها خاموش نشده‌اند؛ چهل روز بعد از حادثه اسکله شهید رجایی

اما این تنها قصه‌ قهرمانان نیست. قصه اصلی، داستان داغدیدگانی است که هر لحظه قلب‌شان زیر فشار غم و اندوه می‌شکند. خانواده‌هایی که جای خالی عزیزانشان، خانه‌شان را سرد و خالی کرده است. مردمانی که هنوز در پی جواب‌هایی هستند که هیچ‌کس به آن‌ها نمی‌دهد؛ چرا این اتفاق افتاد؟ چرا وقتی زندگی‌ها به هم گره خورده بود، همه چیز ناگهان از هم پاشید؟

روایت یک درد؛ رسیدنی که زود به جدایی رسید 

همسر علی تیما، یکی از جان‌باختگان حادثه اسکله شهید رجایی است که دلش پر درد است و در گفت‌وگو با ایسنا، از روزهای سخت پس از آن حادثه تلخ می‌گوید: «بعد از هشت سال بالاخره به هم رسیدیم. مخالفت خانواده‌شان بود که مانع ازدواجمان شده بود؛ اما بعد از آن همه سال موافقت کردند. شوهرم همیشه می‌گفت: جز تو کسی را نمی‌خواهم. دو سال بیشتر کنارم نبود. الان باردارم، فرزند داریم اما او دیگر نیست.»

او درباره شغل و حضور همسرش در محل حادثه توضیح می‌دهد: «علی با کانتینرها کار می‌کرد. مسئول ثبت سیستم کانتینرها بود؛ ثبت می‌کرد کدام کانتینر بار می‌خورد. آن روز به او زنگ زدم که برایم اسنپ بگیرد، خودم در تلفن همراه برنامه اسنپ را نداشتم و می‌خواستم بروم جایی. او گفت صبر کن بروم بیرون، چون آنجا اینترنت و آنتن خوبی نداشت. همان موقع اسنپ گرفتم؛ اما وقتی به او زنگ زدم، گوشی‌اش خاموش بود. فقط دو دقیقه از رفتنش گذشته بود که گوشی‌اش خاموش شد.»

وی ادامه می‌دهد: «اول خودم نمی‌دانستم چه اتفاقی افتاده، تا اینکه به من خبر دادند در اسکله حادثه‌ای رخ داده. چون اینترنت نداشتم نمی‌توانستم اخبار را دنبال کنم، تا اینکه عموی شوهرم زنگ زد و همچنین پسر عموی همسرم و پرسید علی کجاست؟ من گفتم نمی‌دانم، گوشی‌اش خاموش است. آن لحظه استرس و دلشوره به جانم افتاد.»

همسر علی تیما از شرایط وحشتناک آن روزها می‌گوید: «رفتم اسکله، آنجا جهنم بود و اجازه نمی‌دادند من بروم داخل. وحشتناک بود. بعد به بیمارستان رفتم و همه جا را گشتم، اما اسم شوهرم نبود. آنقدر بی‌خبر و نگران بودم که دیوانه شدم. تا شب و روز بعد هیچ خبری نبود تا اینکه خبر بد را آوردند.»

او درباره وضعیت روحی‌اش توضیح می‌دهد: «خدا به من صبر بدهد. نمی‌دانم چطور زندگی کنم در این حال. باردارم و حال خوبی ندارم. نمی‌دانم به کدام درد خودم گریه کنم؛ به اینکه باردارم، به اینکه شوهرم رفته و یا به اینکه آرزوی بچه داشت؟»

همسر علی تیما درباره انتظاراتش از مسئولان می‌گوید: «می‌خواهم پیگیر باشند که خون شوهرم پایمال نشود. می‌خواهم مقصران این حادثه مجازات شوند. از خون شوهرم به راحتی نگذرند. من و امثال من که در این حادثه همسران خود و یا نان آوران خود را از دست داده‌اند، روزهای سختی را می‌گذرانیم. نمی‌دانم چطور با این بچه با خانه اجاره‌ای و نبود همسرم زندگی کنم.»

به گزارش ایسنا، حالا بعد از گذشت چهل روز از وقوع حادثه انفجار بندر شهید رجایی بندرعباس، سوال خانواده‌های داغدیدگان درباره علت حادثه و پیگیری‌های صورت گرفته از سوی مسئولان هنوز بی پاسخ مانده است که برای جواب این سوال به سراغ حسین ظفری سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور رفتیم تا درباره روز حادثه و پیگیری‌های سازمان درباره علت حادثه بگوید.

تلاش برای کاهش آسیب‌پذیری در حوزه مواد خطرناک

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به حادثه انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس، ضمن تسلیت چهلم جان‌باختگان این حادثه، درباره آن روز و اتفاق بندر می‌گوید: حوالی ظهر روز شنبه ۶ اردیبهشت، انفجاری مهیب در محوطه کانتینری بندر رخ داد که به دنبال آن، حریقی گسترده شکل گرفت. شدت آتش‌سوزی به حدی بود که باعث خسارات سنگین به تأسیسات، خودروها و ساختمان‌های اطراف شد و موج انفجار در شهرستان‌های قشم، هرمز، بندر خمیر و بخش‌هایی از بندرعباس نیز احساس شد.

ظفری می‌افزاید: در ساعات اولیه حادثه با بسیج دستگاه‌های امدادی، انتظامی و درمانی، تخلیه گسترده مصدومان و انتقال آن‌ها به بیمارستان‌های استان‌های هرمزگان و فارس انجام شد. آتش‌سوزی در مساحتی حدود ۱۰ تا ۱۲ هکتار گسترش یافت و در ۴۸ ساعت، با همکاری نیروهای استانی و ملی، حضور وزرا، مسئولان و نمایندگان مجلس و اعزام تیم‌های آتش‌نشانی و امدادی از سراسر کشور مهار شد. همچنین در این عملیات از ظرفیت‌های هوایی از جمله هواپیمای ایلیوشین سپاه، بالگردهای هلال احمر و نیروی دریایی سپاه استفاده شد.

وی انسجام خط اطلاع‌رسانی، تعیین سخنگو، صدور بیانیه‌ها، واگذاری فرماندهی میدانی به رئیس سازمان مدیریت بحران و هماهنگی زمینی و هوایی را از نقاط مثبت و درس‌آموخته‌های این حادثه می‌داند.

چرا روند تحلیل و علت‌یابی حادثه بندر شهید رجایی بندرعباس زمان‌بر شده است؟

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در خصوص علت‌یابی حادثه یادآور می‌شود: کارگروهی تخصصی تشکیل شده است، اما تنوع مواد موجود در محل، بررسی‌های بهداشتی و زیست‌محیطی و پیچیدگی شرایط، روند تحلیل و علت‌یابی را زمان‌بر کرده است.

به گفته وی، نمونه‌برداری‌ها توسط متخصصان در حال انجام است و پس از جمع‌بندی، علت حادثه به مردم عزیز اطلاع‌رسانی خواهد شد.

ترک فعل‌ها و ضعف‌های احتمالی بررسی می‌شود 

ظفری همچنین با اشاره به الزامات و نظارت‌های پس از حادثه، تصریح می‌کند: علت‌یابی و شناسایی نقاط آسیب‌پذیر در دستور کار قرار گرفت و با ورود قوه قضاییه و سازمان بازرسی به کمیته بررسی، ضمانت‌های اجرایی افزایش یافته است. ترک فعل‌ها و ضعف‌های احتمالی بررسی می‌شود و اقدامات اصلاحی با برنامه زمان‌بندی در دستور کار قرار دارد تا آسیب‌پذیری کشور در حوزه مواد خطرناک به حداقل برسد.

ظفری در پایان همچنین با اشاره به لزوم استفاده از تجربه حادثه بندر شهید رجایی، می‌گوید: تجمع مواد خطرناک در نقاط مختلف کشور نیازمند نظارت مستمر است و کارگروه مربوطه در استان‌های مختلف حضور می‌یابد، نقاط ضعف را گوشزد می‌کند و برای اصلاحات لازم، الزامات اجرایی و زمانی تعیین می‌کند.

چهل روز از این فاجعه دردناک گذشت…

حالا چهل روز است که بازماندگان در سکوت و درد خود فرو رفته‌اند. این حادثه، تلنگری است برای همه ما؛ یادآوری اینکه زندگی و امنیت، کالایی نیست که بتوان آن را فدای سهل‌انگاری و بی‌توجهی کرد. شعله‌ها گرچه در اسکله شهید رجایی خاموش شده است؛ اما آتش هنوز در دل‌ها خاموش نشده‌اند.