خودکفایی در عرصه تولید کاغذ مطالبه‌ای است که رهبر انقلاب بیش از ۲۶ سال پیش آن را مطرح کرده‌اند. کارخانه‌های بسیاری نیز تاکنون در مازندران،‌ شوشتر،‌ تبریز و… برای رسیدن به این مهم بنا نهاده شده است‌، اما در نهایت این امر در نتیجه سیاست‌های غلط دولت‌های مختلف تاکنون محقق نشده است.

در ابتدای دهه ۹۰ رهبر انقلاب در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران و به‌دنبال خسرانی که کمبود کاغذ برای نشر به بار آورد،‌ تکلیف را در حوزه کاغذ روشن کردند‌، پس از آن، ایشان در بازدید‌هایی که از نمایشگاه کتاب تهران داشته‌اند،‌ بر لزوم تولید داخلی و رفع موانع موجود تأکید داشته‌اند، در عین حال معظم‌له مسئله صرفه‌جویی در مصرف کاغذ را نیز مورد توجه قرار داده‌اند.

با این حال دهه ۹۰ را باید دهه نابودی تولید کاغذ چاپ و تحریر و شکوفایی کاغذ بسته‌بندی دانست،‌ سیاست‌های اشتباه دولت و حمایت از واردات موجب شد بزرگترین کارخانه چوب و کاغذ خاورمیانه که می‌توانست در سایه توجه‌ها دوره رونق را سپری کند،‌ تا مرز تعطیلی و واگذاری پیش رود، دوره‌ای که کارخانه مازندران با ظرفیت اسمی تولید سالانه ۸۵ هزار تن کاغذ،‌ گاهی تبدیل به یک واردکننده شود و گاهی نیز خط تولید را خاموش کند.

با این حال با تغییر دولت و زمزمه‌ها مبنی بر تغییر سیاست‌های حمایتی از واردات به‌سمت تولید و تأکید رئیس جمهور بر ضرورت راه‌اندازی چرخه تولید کاغذ در کشور امید برای دسترسی به تولید کاغذ تحریر داخلی برای ناشران،‌ چاخانه‌داران،‌ اهالی مطبوعات و دیگر دغدغه‌مندان حوزه کاغذ فراهم شد و با تغییر مدیریت این کارخانه در آذرماه و اعلام موضوع مشخص اعضای هیئت مدیره در قبال تولید،‌ این امید دوچندان نیز شد.

بازگشت به تولید کاغذ چاپ و تحریر در کارخانه مازندران از دی ماه آغاز شد و حالا نیک‌‌نژاد، مدیرعامل این کارخانه، در گفت‌وگو با تسنیم از گذشت مقدار تولید کارخانه از مرز ۱۰۰هزار تُن خبر داد و گفت: بر اساس تعهدی که پیش‌تر به دولت سیزدهم و صاحبان سهام و همچنین بازار داده بودیم، موفق شدیم در شرایط سخت تحریم تنها در بهمن‌ماه سال جاری چهارهزار و ۳۰۰ تُن کاغذ تحریر تولید و روانه بازار کنیم.

مدیرعامل چوب و کاغذ مازندران با اشاره به تولید بیش از ۱۰۰هزار تُن انواع کاغذ در سال جاری ادامه داد: در شرایطی که کشور به کالایی باارزش مثل کاغذ نیازمند بود، تصمیم گرفتیم با تولید آن به نقش بی‌بدیل خود در کمک به حوزه نشر ایفای تعهد کنیم.

وی با اشاره به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری در استفاده از لوازم‌التحریر داخلی و حمایت از تولیدکنندگان و همچنین تجلیل از دولت سیزدهم از جمله آموزش و پرورش در استفاده از کالای ایرانی تصریح کرد: در صورت حمایت از بنگاه‌های اقتصادی شرایط برای برون‌رفت از مشکلات و تکیه بر توان داخلی فراهم خواهد شد.

نیک‌نژاد اراده کارکنان مجموعه را در راستای تولید مداوم و کالایی کاملاً ایرانی ستودنی دانست و از دستگاه‌های اجرایی کشور برای حمایت از این صنعت یاری خواست. وی همچنین گفت: پیش‌تر برای دو ماه پایان سال قول تولید هشت‌هزار تُن کاغذ تحریر را داده بودم که این موضوع در حال تحقق است.

مدیرعامل کارخانه مازندران اضافه کرد: کارخانه مازندران یک مجموعه ملی و حتی فراملی است و نیاز به حمایت‌هایی در سطح ملی دارد؛ چون بیش از یک‌میلیارد دلار ماشین‌آلات، امکانات و تجهیزات در این مجموعه وجود دارد که در مسیر تولید کشور مؤثر است. ما ظرفیت تولید ۹۰هزار تن کاغذ چاپ و تحریر را داریم؛ مشروط به اینکه هم مواد اولیه و سرمایه‌ در گردش مهیا باشد و هم خریداران در بازار فروش در داخل با ما همکاری کنند. برای عمل به توصیه رهبر انقلاب در خصوص تولید کاغذ چیزی جز حمایت از دستگاه‌های اجرایی و دولتی نمی‌خواهیم.

نیک‌نژاد همچنین با یادآوری این مطلب که تولید کاغذ چاپ و تحریر حدود ۶۵ درصد به خارج وابسته است و از چوب خارجی و نرخ ارز بهره می‌برد، ادامه داد: تقاضای ما این است که عوارض و مالیات از واردات چوب خارجی که برای تولید کاغذ چاپ و تحریر استفاده می‌شود، برداشته شود تا هزینه تولید کاهش یابد و توان رقابت در بازارهای داخلی و بین‌المللی برای تولید داخلی ایجاد شود.

تولید داخلی کاغذ مسئله‌ای است که سال‌هاست‌ افکار عمومی وابستگان به این حوزه را تحت تأثیر قرار داده است‌، کارشناسان حوزه کاغذ معتقدند که ما در دهه ۹۰ به‌سمت نابودی کاغذ تولید داخل پیش رفته‌ایم اما حالا با درایت و حمایت می‌توان آن را نجات داد،
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا، از جمله این افراد است، وی در این زمینه گفت: در سال‌های اخیر همواره نیاز داخلی به کاغذ تحریر ۳۸۰هزار تُن برآورد می‌شد که امروز به‌دلیل تغییر شرایط این رقم به ۳۰۰هزار تُن رسیده است، از سوی دیگر دولت نیز وعده کرده است تا یک سال و نیم آینده می‌توانیم به خودکفایی در عرصه تولید داخلی برسیم که با اطلاعات و آمارهایی که ما به‌عنوان سندیکای تولیدکنندگان در اختیار داریم، می‌توان گفت که برای رسیدن به این وعده باید شرایطی را دنبال کرد.

وی ادامه داد: اکنون امکان تولید ۱۵۰هزار تُن کاغذ در داخل وجود دارد. مطالبه رهبر انقلاب در خصوص حل مسئله کاغذ سال‌هاست که به زمین مانده و تازه در این دولت توجهی به آن شده است، ما نیز امیدواریم با به‌کارگیری اهل‌فن بتوان به تولید مطلوب دست پیدا کرد.